Rodzina nie jest bez powodu określana jako podstawowa komórka społeczna. To w niej dziecko dorasta oraz dzięki wsparciu rodziców i starszego rodzeństwa nabywa nowych umiejętności. Do około 6. roku życia dziecka, kiedy to kształtuje się jego osobowość, rodzina odgrywa w tym procesie fundamentalną rolę. Co jednak się dzieje, jeżeli dziecku przychodzi wyrastać w rodzinie, w której rodzice lub jeden z nich nadużywa alkoholu lub występują różnego rodzaju dysfunkcje uniemożliwiające prawidłowy rozwój dziecka?
Czym jest syndrom DDA?
Syndrom DDA, którego rozwinięcie brzmi: Dorosłe Dzieci Alkoholików, dotyczy osób dorosłych, które w okresie dzieciństwa wychowywały się w rodzinie alkoholowej. Osoby mierzące się z tym syndromem doświadczają różnych zaburzeń na podłożu psychicznym, które skutkują problemami emocjonalnymi, trudnościami związanymi z nawiązywaniem zdrowych i poprawnych relacji z innymi ludźmi, mówieniem o swoich uczuciach i wyrażaniem ich wobec innych osób. Osoby z syndromem DDA nierzadko zapadają na choroby o podłożu psychicznym i psychosomatycznym. Są bardziej skłonne do popadania we wszelkiego rodzaju uzależnienia, w tym od alkoholu i środków psychoaktywnych.
Objawy syndromu DDA
Dzieci dorastające w rodzinie dysfunkcyjnej, w której to alkohol odgrywał najważniejszą rolę, nie miały szans na odpowiednie kształtowanie swojej osobowości i tożsamości. Będąc już w wieku dorosłym, trudności przysparza im nawiązywanie, podtrzymywanie i budowanie relacji rodzinnych i społecznych. Na jakość życia osób z syndromem DDA wpływ mają następujące, pojawiające się u nich objawy:
- niskie poczucie własnej wartości,
- nieufność wobec innych ludzi,
- problemy z samoakceptacją,
- problemy z wyrażaniem i mówieniem o swoich uczuciach,
- problemy emocjonalne,
- strach przed bliskością i odrzuceniem,
- brak poczucia bezpieczeństwa,
- poczucie winy.
Czym jest syndrom DDD?
Syndrom DDD, czyli Dorosłe Dzieci z Rodzin Dysfunkcyjnych, dotyczy osób dorosłych, które wychowywały się w rodzinie niezapewniającej im zaspokojenia podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych. Wychowując się w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, dziecko uczy się, jak funkcjonować w społeczeństwie oraz nabywa umiejętności do pełnienia w przyszłości określonych ról społecznych, których jako osoba dorosła będzie mogła również uczyć swoje dzieci. Dysfunkcyjność rodziny uniemożliwia jednak ten proces. Dziecko uczy się radzić sobie samo i często przejmuje role, których nie powinno. Z uwagi na brak poczucia bezpieczeństwa dziecko z rodziny dysfunkcyjnej bierze na swoje barki zadania, które nie są dostosowane do jego wieku. Przejmuje tym samym rolę swoich rodziców, mimo że jest to niezgodne z określonym porządkiem i prawidłowymi zasadami funkcjonowania.
Syndrom DDA, a syndrom DDD-czym oba te syndromy różnią się od siebie?
Syndrom DDD jest pojęciem znacznie szerszym niż syndrom DDA i obejmuje osoby dorosłe, które wychowywały się w rodzinach dysfunkcyjnych w dość szeroko pojętym tego słowa znaczeniu. Podczas gdy pod pojęciem syndromu DDA rozumiemy osoby cierpiące na zaburzenia będące wynikiem wychowywania się w rodzinie, w której głównym problemem było nadużywanie alkoholu, to w przypadku osób dorosłych z syndromem DDD mamy na myśli ludzi, którzy wzrastali w rodzinach z zaburzonymi wzorcami społecznymi. Podłożem tych zaburzeń mogły być np. choroby psychiczne jej członków, różnego rodzaju uzależnienia (niekoniecznie od alkoholu), czy agresywne zachowania, co sprawiło, że dziecko doświadczało w rodzinie wielu negatywnych emocji. To z kolei przyczyniło się do wykształcenia w dziecku błędnych wzorców zachowań, niższego poczucia własnej wartości oraz braku zaufania w stosunku do innych ludzi. W życiu dorosłym skutkuje to problemami z nawiązywaniem relacji społecznych, prawidłowym budowaniem życia rodzinnego oraz wieloma obciążeniami psychicznymi.
Czy syndrom DDA można leczyć?
Syndrom DDA nie jest żadną konkretną jednostką chorobową. Mianem tym określa się zespół myśli, zachowań, wzorców postępowania, wynikłych z wychowywania się w rodzinie, w której dysfunkcją było uzależnienie rodziców od alkoholu. Najbardziej znanym, aczkolwiek jedynym i jednocześnie skutecznym sposobem leczenia osób z DDA jest psychoterapia. Może być prowadzona zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej. Największą popularnością cieszy się terapia grupowa, która liczy zazwyczaj kilka lub kilkanaście osób. Podczas regularnie organizowanych spotkań osoby będące w jednej grupie opowiadają o swoich problemach i doświadczeniach z dzieciństwa, co stwarza dla pozostałych uczestników możliwość nawiązania nowych relacji oraz poczucia wspólnoty z osobami, które wyniosły z dzieciństwa podobne, traumatyczne przeżycia. Zarówno podczas terapii indywidualnej, jak i grupowej, tworzone są podwaliny, na których można zbudować swoje szczęśliwe życie na nowo.
