W Polsce instytucje i sklepy, zakłady fryzjerskie i inne miejsca publiczne, które puszczają muzykę w swoich placówkach są zobowiązane do uiszczenia opłaty do Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych, czyli w skrócie ZAIKS. Zadaniem ZAIKSu jest objęcie troską autorów zrzeszonych, w tym egzekwowania ich praw autorskich. Istnieją jednak utwory, które nie są chronione prawem autorskim. Jeżeli nie chcemy uiszczać opłat do ZAIKSu — powinniśmy skorzystać właśnie z nich.
Dlaczego nie mogę puszczać dowolnej muzyki za darmo?
Dostęp do muzyki prywatnie w domu dla przyjaciół czy rodziny jest oczywiście na standardowej licencji konsumenckiej. W tym przypadku nie ma konieczności uiszczania opłat. Sytuacja ma się inaczej, kiedy muzyka udostępniana jest szerszemu audytorium. Tę kwestię reguluje oddział 3 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 23-35 włącznie). Muzyka, która objęta jest licencją i prawami autorskimi to muzyka komercyjna. Bezpłatne utwory określa się Royalty Free Music.
Po co muzyka w sklepie?
Wchodząc do galerii handlowej często nie zauważamy, że z szumu rozmów przedziera się delikatna muzyka. Jednak jeśli by jej zabrakło — odczulibyśmy dyskomfort krępującej ciszy. Wynika to z faktu, że muzyka wybierana na tło w galeriach daje nam poczucie swobody i komfortu. Playlisty są wybierane w taki sposób, by zrelaksować klienta i wprawić go w stan, w którym kupi więcej. Dodatkowo odnotowano, że w sklepach, w których puszczana jest muzyka wzrasta sprzedaż, ponieważ klienci chętniej i dłużej spędzają w nich czas.
Muzyka, której słuchamy w sklepach, to Royalty Free Music, która często bywa zbliżona do utworów, które znamy z mainstreamu — radia, telewizji. Jednak są to po prostu covery wybranych utworów muzycznych, których zadaniem jest przywołanie wspomnień i nawiązanie emocjonalnego związku z naszą marką. Badania dowodzą, że pamięć działa wielopłaszczyznowo, dlatego istotne jest oddziaływanie na wszystkie zmysły. Zarówno na wzrok, węch, smak, dotyk jak i na słuch. Muzyka w połączeniu z odpowiednio dobranymi zapachami wprowadzi klienta w stan relaksu. Odprężony człowiek chce podświadomie przedłużyć stan takiej stymulacji mózgu, która utrwali ten efekt. Dlatego dobrze dobrana muzyka przekłada się bezpośrednio na czas spędzony w sklepie.
Jaki rodzaj muzyki jest zwolniony z opłat do ZAIKSu?
Możemy dobrać utwory dowolnego gatunku muzycznego. Materia opłat nie leży w gatunku, rodzaju muzycznym, ale w jego autorze, a mianowicie w licencji. Istnieją zbiory utworów, które nie są objęte licencją autora — na przykład autor zrzekł się licencji. Puszczając playlisty zawierające takie utwory — nie jesteśmy zobowiązani do uiszczania opłat.
Firmy, które zajmują się przygotowywaniem playlist dla innych podmiotów, proponują najczęściej listy tematyczne. Tak więc jeśli prowadzimy kawiarnie, możemy zakupić listę RFM French Bistro, na której znajdą się spokojne utwory, korespondujące z piosenkami popularnych zespołów, których melodie lub słowa utrwaliły się w naszej kulturze. Taki zabieg związuje klienta z marką. Jeśli nadchodzą Święta Bożego Narodzenia — możemy skorzystać z oferty playlisty świątecznej, na której znajdą się covery takich hitów jak Last Christmas zespołu Wham!. Szukając targetu wśród młodych osób — warto zwrócić uwagę na obecne trendy nie tylko w gadżetach czy ubiorze, ale też guście muzycznym i pod tym kątem dobrać utwory, które korespondują z mainstreamowymi trendami.
Promując naszą markę powinniśmy zwrócić uwagę nie tylko na identyfikację wizualną, ale również na bodźce docierające bezpośrednio w naszych lokalach usługowych do klientów. Dodatkowe stymulacje mózgu, jak: aromarketing czy audiomarketing okazują się w tej kwestii bardzo pomocne. Jeśli chcemy ominąć opłaty do ZAIKSu możemy skorzystać z playlist i składanek tworzonych na zamówienie przez firmy takie jak IMS Sensoring, które na podstawie badań i kształtowanej przez lata specjalistycznej wiedzy skomponują dla nas odpowiednio utwory. Zgłoszenie się w tym celu do prywatnej firmy pozwoli nam nie tylko wybrać w pełni legalną składankę, ale też dobiorą utwory tak, by odpowiednio stymulowały klienta zachęcając go do dokonania zakupu i umilą czas spędzony w naszym sklepie.
