Wymiana źródeł ciepła oraz dotacje unijne, krajowe do instalowania odnawialnych źródeł energii mają na celu poprawę jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, a także poprawę efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Obecnie funkcjonuje wiele programów mających na celu poprawę jakości powietrza. Oferują one dofinansowanie wymiany urządzeń ogrzewających budynki, a także ich termomodernizację oraz dofinansowanie ekologicznych systemów ogrzewania. Programy te mają za zadanie wspierać konkretne osoby, jeszcze inne gminy albo przedsiębiorstwa. W realizacji tych zadań gminy korzystają ze środków własnych lub pozyskują wsparcie finansowe z zewnątrz. Pozyskane w ten sposób pieniądze można przeznaczyć na wymianę pomp ciepła, ocieplenie budynków, instalacje odnawialnych źródeł energii (OZE), a w przypadku miast także na rozbudowę sieci ciepłowniczych.
Środki finansowe dla gmin
Gminy mogą pozyskiwać środki finansowe na ograniczenie niskiej emisji ze środków krajowych i unijnych. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferuje środki na remont i modernizację części wspólnych budynków wielorodzinnych lub pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł. Natomiast w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, a także Regionalnych Programów Operacyjnych można skorzystać z funduszy unijnych. Od 2021 roku wprowadzone zostaną nowe zasady dofinansowań dla poszczególnych programów. Ofertą dla przedsiębiorstw są między innymi programy „Energia Plus” skierowany do elektrociepłowni oraz „Polska Geotermia Plus”, mający na celu wsparcie finansowe wykorzystania niemałych przecież źródeł geotermalnych Polski. Samorządy mają możliwość pozyskania nawet do 50% kosztów w przypadku jeśli inwestycja nie przekracza kwoty 1200000 zł. Oferowane dofinansowania są różne w zależności od miasta lub gminy, dlatego należy pozyskiwać informacje w tym temacie w wojewódzkich funduszach. Banki również oferują preferencyjne kredyty na te cele.
Kiedy można uzyskać dotację z rządowego programu „Czyste Powietrze”?
Celem rządowego programu „Czyste Powietrze” jest wymiana pieców. Temu celowi ma służyć dofinansowanie beneficjentów uprawnionych zarówno do podstawowego jak i podwyższonego poziomu dofinansowania. Ustawa Prawa budowlanego z 7 lipca 1994 roku określa, co należy rozumieć pod pojęciem jednorodzinnego budynku mieszkalnego. Jest to zgodnie z ustawą budynek wolnostojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, a także szeregowej lub grupowej, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość. „Czyste Powietrze jest programem rządowym, którego celem jest walka z niezwykle uciążliwym szczególnie w sezonie grzewczym smogiem. Dotację z tego programu można przeznaczyć na różne cele, przede wszystkim jednak na wymianę źródeł ciepła, czyli tradycyjnych pieców, na takie, które spełniają wymagania programu, czyli niskoemisyjne. Środki finansowe pozyskane z niego mogą posłużyć także na wymianę okien i drzwi oraz montaż bądź modernizację instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody, używanej w gospodarstwie domowym.
Beneficjent dzięki dotacji może podjąć decyzję o zainstalowaniu odnawialnych źródeł energii w postaci instalacji fotowoltaicznej lub kolektorów słonecznych, a także montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz w ramach termomodernizacji docieplenie przegród budynku. Jego obowiązkiem jest zezłomowanie starego kotła z uzyskaniem potwierdzenia wykonania tej czynności oraz kupno nowego sprzętu z potwierdzenia takiej transakcji. Wsparcie jest skierowane do właścicieli domów jednorodzinnych, także wtedy, gdy w domu zarejestrowana jest działalność gospodarcza, ale tylko do 30% powierzchni użytkowej. Jest to niezwykle korzystna oferta dla właścicieli domów wybudowanych przed 2002 rokiem, gdyż mogą oni uzyskać pełny zwrot kosztów, bez konieczności zwracania dotacji. Właściciele młodszych nieruchomości są zobowiązani do przedstawienia dowodu o przestarzałości źródła ciepła.
Kwota dofinansowania wynosi 53 tysiące złotych. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku osoba ubiegająca się o dotację otrzyma informację również o tym, czy będzie ona bezzwrotna lub w formie pożyczki. Bezzwrotną dotację przyznaje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, natomiast pożyczkę bez prowizji z oprocentowaniem minimum 2% Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska. Beneficjent może również skorzystać z ulgi podatkowej do kwoty 53 tysięcy złotych na termomodernizację budynku. O bezzwrotną dotację mogą ubiegać się osoby, których dochody zostały podzielone na dwie grupy. Do podstawowego poziomu dofinansowania uprawnione są osoby, nie przekraczające dochodów w kwocie 100 tysięcy w ciągu roku. Podwyższony poziom dofinansowania przyznawany jest z kolei tym właścicielom domów jednorodzinnych lub wydzielonych lokali mieszkalnych w budynku jednorodzinnym, których dochody miesięczne nie przekraczają 1400 złotych w gospodarstwie wieloosobowym oraz 1960 w gospodarstwie jednoosobowym. Jeśli beneficjent jest właścicielem firmy, to jej dochody nie mogą przekraczać trzydziestokrotności minimalnego wynagrodzenia.
Osoby zdecydowane na modernizację ogrzewania mają wiele możliwości uzyskania pomocy finansowej.