Wiele rodziców problem z otyłością i nadwagą u swoich dzieci zauważa dopiero w momencie, kiedy waga wskazuje niebezpieczną dla zdrowia oraz prawidłowego rozwoju maluchów wartość. Na tym etapie podejmowanie kroków w celu zgubienia zbędnych kilogramów jest bezcelowe, gdyż konieczna jest specjalistyczna pomoc lekarzy – zarówno dietetyka, jak i psychologa. Oprócz tego rodzic musi zadbać o wprowadzenie aktywności fizycznej u dziecka.
Przyczyn występowania otyłości wśród dzieci i młodzieży jest wiele. Najczęstszym powodem wzrostu wagi jest nieodpowiednia dieta, brak ruchu, a także sam proces dojrzewania, w trakcie którego dochodzi do zmian metabolicznych organizmu. Dlatego też tak istotne jest rozpoznanie nadwagi u swojego dziecka jeszcze zanim pojawią się choroby towarzyszące oraz natychmiastowe rozpoczęcie leczenia otyłości.
Otyłość u dzieci i młodzieży – najczęstsze przyczyny
Z otyłością zaczyna zmagać się coraz więcej dzieci i młodzieży, które wkraczają w okres dojrzewania. Przyczynia się do tego wiele czynników zewnętrznych, zdrowotnych oraz społecznych, które doprowadzają do znacznego wzrostu tkanki tłuszczowej w organizmie dzieci. Warto jednak wiedzieć, co dokładnie wpływa na przyrost wagi u najmłodszych, a także w jaki sposób rozpoznać, iż konieczna jest specjalistyczna pomoc w walce z otyłością.
Otyłość u dzieci oraz w wieku dojrzewania nie pojawia się jednak z dnia na dzień, a wręcz odwrotnie – jest procesem długotrwałym. Zbędna tkanka tłuszczowa rozwija się jako efekt dostarczania nadwyżki kalorycznej, czyli nadmiaru energii w stosunku do zapotrzebowania tak młodego organizmu.
Dostarczanie nadwyżki kalorycznej, a co się z tym wiąże rozwój otyłości i nadwagi są ściśle związane z trybem życia dziecka oraz nastolatka. Najczęstsze przyczyny otyłości u dzieci to:
- wysokokaloryczna dieta, składająca się z produktów o wysokiej zawartości tłuszczów prostych oraz wysoko przetworzonych,
- brak regularnej aktywności fizycznej zarówno w szkole, jak i poza nią,
- siedzący tryb życia – spędzanie czasu przed komputerem, telefonem,
- (rzadziej) predyspozycje genetyczne,
- spożywanie niektórych leków.
Konsekwencje zdrowotne otyłości u dzieci i młodzieży
Otyłość u dzieci i młodzieży ma poważne konsekwencje zdrowotne. Dojrzewający organizm narażony jest na powikłania, które w przyszłością są przyczyną problemów zdrowotnych takich jak:
- zaburzenia w rozwoju układu mięśniowo-szkieletowym,
- pojawienie się zaburzeń endokrynologicznych,
- choroby metaboliczne – insulinooporność, cukrzyca typu II,
- zmiany w gospodarce lipidowej – wysoki poziom trójglicerydów oraz cholesterolu LDL,
- zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory.
W jaki sposób rozpoznaje się otyłość u dzieci i młodzieży
Wbrew pozorom rozpoznanie otyłości u najmłodszych wcale nie jest takie skomplikowane. Już sam wygląd dziecka wskazuje, iż konieczne jest udanie się do specjalisty, który zważy malucha, a następnie przeliczy wskaźnik BMI. Jeśli wskaźnik BMI jest zbyt wysoki, tzn. waha się pomiędzy 25 a 30, oznacza to nadwagę u dziecka. Wskaźnik powyżej 30 BMI to sygnał dla rodziców, iż konieczne jest rozpoczęcie leczenia otyłości.
W tym celu konieczne jest ustalić przyczynę pojawienia się otyłości oraz wykluczenia chorób i czynników genetycznych. Dopiero wtedy można mówić o wdrożeniu rodziców w cały proces, edukację opiekunów oraz podopiecznych i wybranie odpowiedniej metody leczenia otyłości.
Skuteczne leczenie otyłości i nadwagi u najmłodszych
Leczenie otyłości u dzieci wymaga zaangażowania zarówno rodziców, jak i dzieci. Rozpoczyna się ono u pediatry, który nie tylko zbada dziecko, ale również potwierdzi przyczynę otyłości. Po konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu można rozpocząć szukanie dietetyka, który specjalizuje się w tworzeniu jadłospisów dla dzieci i młodzieży w wieku dojrzewania. Pozwoli to na zmniejszenie ilości spożywanych kilogramów, a jednocześnie uzupełnienie niedoborów w diecie.
Skuteczne leczenie otyłości u dzieci wiąże się także z konieczności wprowadzenia aktywności fizycznej lub jakiegokolwiek ruchu – zwłaszcza u maluchów i nastolatków, którzy do tej pory prowadzili siedzący tryb życia. W przypadku dużej otyłości, pediatra lub dietetyk może podjąć decyzję o wprowadzeniu farmakoterapii. Leki obniżające wchłanianie się tłuszczów prostych oraz niektórych grup węglowodanów, są skuteczną metodą leczenia otyłości. Podobnie jak leki obniżające apetyt.
Leczenie nadwagi i otyłości u dzieci oraz młodzieży należy zawsze przeprowadzać pod kontrolą lekarza pediatry oraz dietetyka.
