Endometrioza, czyli gruczolistość macicy to dość powszechna choroba kobieca polegająca na tworzeniu się w macicy torbieli i zrostów z krwi menstruacyjnej, która zamiast opuścić organizm w trakcie cyklu, zatrzymuje się w nim i wędruje w głąb macicy. Zrosty te oczywiście krwawią zgodnie z cyklem, powodując ich jeszcze szybszy rozwój, stany zapalne oraz trudny do zniesienia ból. Z czasem endometrioza może prowadzić nawet do bezpłodności, a jedynym niezawodnym sposobem jej leczenia jest laparoskopowe usuwanie zrostów. Czy operacje te są jednak bezpieczne i dają długotrwałe rezultaty?
Diagnozowanie endometriozy
Jednym z podstawowych objawów endometriozy jest nasilony ból podczas menstruacji, obfite miesiączki trwające często dłużej niż uśrednione 7 dni, bolesne stosunki, a także odczuwanie parcia na okolice macicy, pęcherza czy odbytu i wreszcie problemy z zajściem w ciążę. Kłopot z endometriozą polega na tym, że część z wspomnianych objawów jest bardzo podobna do cech charakterystycznych innych schorzeń ginekologicznych, takich jak zapalenie pęcherza, hemoroidy czy zespół jelita drażliwego. Aby lekarz mógł upewnić się, że pacjentka ma do czynienia z endometriozą, konieczne jest przeprowadzenie biopsji tkanek metodą laparoskopową, za pomocą której można usuwać również miejsca występowania endometriozy.
Jak przebiega operacja endometriozy?
Leczenie operacyjne gruczolistości macicy jest najczęściej wykonywane w momencie, gdy pacjentka ma problemy z zajściem w ciążę, choć oczywiście w przypadku trudnego do zniesienia bólu i zaburzeń miesięcznego cyklu skupiska endometriozy można usuwać u pacjentek nie planujących macierzyństwa. Podstawowym zadaniem chirurga podczas operacji będzie usunięcie wszystkich ognisk endometriozy oraz sprawdzenie, czy zrosty nie uszkodziły kobiecych narządów wewnętrznych. Generalnie przyjmuje się dziś dwie metody leczenia choroby: za pomocą laparoskopii oraz laparotomii.
Laparoskopia jest zabiegiem o znacznie mniejszej skali, wykonywanym dzięki specjalnej kamerze i mikroskopowych narzędziach wprowadzanych do brzucha przez niewielkie nacięcia, często w okolicy pępka. Laparoskopia pozwala na osiągnięcie dobrych rezultatów w przypadku lekko i średniozaawansowanej endometriozy i jest zwykle dość efektywnym sposobem leczenia wywołanych nią problemów z płodnością.
W przypadku zaawansowanej endometriozy i bardziej rozległych, rozproszonych skupisk chorobowych, konieczne może być zabieg laparotomii wykonywany przy pełnym cięciu brzucha, zwykle wtedy, gdy choroba dotknęła jelit i konieczna jest ich resekcja. Odsetek pacjentek, które po tak rozległym zabiegu są w stanie zajść w ciążę i ją utrzymać jest już niewielki, dlatego też lekarze nieustannie przypominają o konieczności regularnych badań i szybkim reagowaniu na pojawiające się problemy – opowiada specjalista z Kliniki KCM Clinic w Jeleniej Górze.
Czy operacje endometriozy są bezpieczne?
Laparoskopia, która jest niewątpliwie najczęściej stosowaną metodą leczenia endometriozy jest zabiegiem stosunkowo prostym i choć wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym, powrót do formy po operacji jest dość szybki. Specjaliści zalecają nawet, by kobieta już w dzień po operacji zaczęła się poruszać, zmniejszając w ten sposób ryzyko wystąpienia zakrzepów i zrostów pooperacyjnych. Te ostatnie są zdecydowanie największym ryzykiem związanym z operacją endometriozy jeśli uda się usunąć wszystkie zrosty poprzez laparoskopię.
Kolejnym możliwym ryzykiem związanym z tego typu zabiegiem jest konieczność podjęcia decyzji o leczeniu laparotomii, czyli operacji przy całkowitym otwarciu brzucha. Sytuacje te występują w momencie utrudnionego dostępu do konkretnych zrostów. Po tego typu operacji rekonwalescencja będzie oczywiście znacznie dłuższa i wymagająca szczególnej ostrożności.
Laparoskopia wykorzystywana jest do leczenia endometriozy z bardzo prostego powodu – przy wysokiej skuteczności leczenia jest metodą małoinwazyjną, pozwalającą jednocześnie sprawdzić stan narządów wewnętrznych kobiety i upewnić się, że to właśnie skupiska endometriozy są główną przyczyną bezpłodności. Mimo wysokiego stopnia bezpieczeństwa tego typu zabiegów, każda operacja wymagająca dostępu do narządów wewnętrznych wiąże się z pewnym ryzykiem i wymaga odpowiedniej ostrożności i dobrego przygotowania. Czy warto się jednak na nią zdecydować? Zdecydowanie tak.
Endometrioza potrafi bardzo uprzykrzyć życie kobiety, której stan bez operacji będzie samoistnie się pogarszał. W przypadku tych, które nie planują zajścia w ciążę, często alternatywą są tabletki antykoncepcyjne całkowicie zatrzymujące krwawienie miesięczne i tym samym rozwój zrostów endometriozy. Jeśli jednak macierzyństwo wchodzi w grę, usunięcie wszelkich ognisk choroby jest niezbędne.
